اثر دوره تصدی مدیریت بر ارزش شرکت هزینه های نمایندگی و ریسک اطالعاتی

ژپو ه شاهی تج ر ب ی حسابدا ری سال س وم شماره 3 ز 1930 ص ص 01 93 اثر دوره تصدی مدیریت بر ارزش شرکت هزینه های نمایندگی و ریسک اطالعاتی چکیده زهرا دیانتی دیلمی * مهدی مرادزاده فرد ** علی مظاهری*** تاریخ دریافت: 92/22/21 تاریخ پذیرش: 91/11/11 در اين مقاله ارتباط بین دوره تصدی مديرعامل با ارزش شرکت هزينههای نمايندگی و ريسک اطالعاتی بررسی شده است. نمونهای مشتمل بر 31 شرکت از بین شرکتهای پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 6351 تا 6353 انتخاب گرديد. دوره تصدی به عنوان معیاری برای سنجش میزان افق تصمیمگیری مديرعامل در نظر گرفته شد. آزمونهای تجربی نشان داد که دوره تصدی بلندمدت مديرعامل با ريسک اطالعاتی و ارزش شرکت ارتباط دارد. ولی میان دوره تصدی مديرعامل و هزينههای نمايندگی رابطه معنیداری مشاهده نشد. واژه های کلیدی: دوره تصدی مديرعامل ارزش شرکت هزينههای نمايندگی ريسک اطالعاتی طبقهبندی موضوعی: D82, G34, G32 * استادیار حسابداری دانشگاه علوم اقتصادی )zahradianati@yahoo.com( ** دانشیار دانشگاه آزاد اسالمی واحد کرج )moradzadehfard@gmail.com( *** کارشناسی ارشد دانشگاه علوم اقتصادی )نویسنده مسئول( )alimazaheri66@yahoo.com(

اثر دوره تصدی مدیریت بر ارزش شرکت هزینه... 88 مقدمه در دنیای امروز مديريت نقش تعیینکننده در افزايش بازدهی و بهدره وری شدرکتهدا دارد. در میان چهار عامل کلیدی موفقیت در سدازمانهدا شدامل نیدروی کدار سدرمايه مدواد اولیده و مديريت امروزه نقش مديريت بیش از هر زمان ديگری اهمیت يافتده اسدت. در دنیدای رقدابتی امروز فشار زيادی برای دستیابی سريع به نتايج مطلوب و به تبدع آن تصدمیمگیدریهدای سدريع وجود دارد که مديران در اجرای اين مهم نقش حیاتی دارندد و گداه در اثدر نرسدیدن بده نتدايج مطلوب در زودترين زمان ممکن تغییرات مديريتی در سازمان صورت میگیرد. مديران پس از اينکه به اين سمت منصوب میشوند به اين دلیل که دوره تصدی بلند مدتی را برای خود پیشبینی نمیکنند صرفا در جهت مندافع سدهامداران حرکدت نمدیکنندد بلکده از مدت کوتاهی که در اين سمت قرار دارند در راستای رسیدن به منافع خود استفاده میکنند. به همین دلیل ممکن است مديران از سرمايهگذاری در پروژههای بلندمدت به دلیدل ايدن کده در دوره تصدی آنها به بازدهی نمیرسد خودداری کنند. بهعبارت ديگر تصمیماتی که می تواند برای منافع شخصی مديريت مفید باشد ممکن است از نظر شرکت تصمیمات بهینهای نباشد. مديران در ابتدای انتصاب به هر مسئولیت دوره غیر موثر را میگذرانندد و پدس از آن دوره تاثیر مثبت فعالیتهای آنها شروع میشود. حال اگر مدديران قبدل از رسدیدن بده ايدن دوره از سمت خود برکنار شوند هزينههای زيادی برای شرکت ايجاد خواهد شد. يکی از تضادهای بین مدير و ذينفعان شرکت اين است که افق تصمیمگیدری مدديران بدرای شرکت کوتاهتر از افق سرمايهگذاری سهامدران میباشد. ادعای مديران نسبت به شرکت تنهدا محدود بده دوره تصددی آنهدا مدیباشدد. و همدین مسداله ممکدن اسدت باعدث کداهش مندافع سهامداران وارزش شرکت شود. مطالعات نظری نشان میدهند که فرصتطلبی مديريت يک شداخص کلیددی بدرای اقتصداد "کوتاه مدت" می باشد. مدل خطر اخالقی بر اساس عدم تقدارن اطالعداتی بیدان مدیکندد کده مديران به جای هزينه هايی که باعث ايجاد نتايج بلندمدت و بهینه برای شرکت مدیگدردد بده دنبال نتايج زودگذری هستند که به منفعت خود آنها هم باشد. به عبارت ديگر تصمیماتی که برای منافع شخصی مديريت مفید باشد ممکن است از نظر شرکت تصمیمات بهیندهای نباشدد.

83 2991 9 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره پاییز اگر چه تا آنجا که ما اطالع داريم هیچ مطالعهای بطور مستقیم اين موضوع را که فرصتطلبی مديريت باعث ايجاد شکست برای شرکت در انجام سرمايهگذاری بلندمدت میگدردد مدورد بررسی قرار نداده است ولی با اين وجود مطالعات متعددی بین تمايل به سدرمايهگدذاری هدای کوتاهمدت و دوره تصدی محدود مديران ارتباط برقرار کدردهاندد. در طدول 81 سدال گذشدته دوره تصدی مديريت از حدود 5 سال به کمتر از 4 سال کاهش يافتده اسدت )لدی برتدون میلدر میلر 8111( و در نتیجه فشار بر روی مديران عامل برای تسريع در رسدیدن بده نتدايج بده شددت افزايش يافته است. عالوه بر اين تمايل به سرمايهگذاریهدای بلندد مددتی کده در کوتداهمددت سودآوری به همراه ندارند کاهش يافته است زيرا که مديران اين سودآوریهای بلندمددت را تنها برای مديران عامل بعد از خود مفید میدانند. يکی از سه عامل ايجاد تضاد بین مديران و ذينفعان شرکت تفاوت در افق تصمیمگیدری در سرمايهگذاری بین مديران و اين ذينفعان مدیباشدد )جنسدن اسدمیت 6351(. هنگامیکده عمدر شرکت بیشتر از دورهی خدمت مديران باشدد ادعدای مدديران نسدبت بده شدرکت محددود بده دورهی تصدی ايشان در شرکت میباشد. از آنجا که افق تصمیمگیری مديران محدود به دوره تصدی مورد انتظار آنها میباشد آنها يا در حال نزديک شدن به سن بازنشسدتگی هسدتند يا تعويض آنها محتمل است بر اين اساس آنها تمايل زيادی برای توجه بده جريدان نقددی کده بعد از دوره تصديشان اتفاق میافتد از خود نشدان نمدیدهندد.اين ديددگاه باعدث از بدین رفدتن برخی از فرصتهای مناسب برای سرمايهگذاری میگردد. در اين مطالعه تمرکز بروی مديران ارشد شدرکت بدرای مثدال مدديران عامدل و ارتبداط افدق تصمیمگیری آنها با عملکرد شرکت میباشد. ارتباط روشنی بدین دوره تصددی مدديرعامل و مشکل مربوط به افق تصمیمگیری مدير وجود دارد که توسط تحقیق انجام شده توسط اکازيو )6354( تايید میگردد. عالوه بر اين اعتقاد بر اين است که مشکل مربوط به افق تصمیمگیری مديرعامل هنگامیکه دوره تصدی او در شرکت طوالنیتر از حد معمول باشد مشکل حادتری بوجود خواهدآمد زيرا که دوره تصدی طوالنی مديرعامل باعث افزايش تمايل او برای حفظ وضعیت موجود میگردد و استفاده از روشهای جديد و بهبود يافته کاهش میيابد )همبريک و همپژوهان 6333(. بر اساس اين ديدگاهها در ايدن تحقیدق از طدول تعدداد سدالهدايی کده مديرعامل در شرکت فعالیت داشته است جاری برای تعیین معیار دوره تصددی اسدتفاده شدده

اثر دوره تصدی مدیریت بر ارزش شرکت هزینه... 84 است. آزمونهای تجربی در اين مطالعه شامل سه مرحله میباشدد.در مرحلده اول ايدن موضدوع مورد بررسی قرار گرفته است که آيا هزينههدای نماينددگی هنگدامیکده مدديران عامدل دارای دوره تصدی کوتاهتری می با ش د ن د ب ی ش د تر اس د ت ي دا خ ی در در مرحل د ه د و م ب ی ش د تر ب د ود ن ري سدک اطالعاتی در صورتی که دوره تصدی مديرعامل کوتاهتر باشد مورد بررسی قدرارگرفتدهاسدت. در نهايت اين موضوع مورد بررسی قرارگرفتهاست کده آيدا دوره تصددی مدديرعامل بده طدور معنیداری با ارزش شرکت در ارتباط میباشد يا خیر انتظدار مدا ايدن اسدت کده دوره تصددی مورد انتظار طوالنیتر میبايست باعث هزينههای نمايندگی و ريسک اطالعاتی کمتدر و ارزش بازار بیشتر گردد. مروری بر پیشینه تحقیق با توجه به اينکه تا پد یش از ا نج دا م تحق ید ق حا ض در در د اخ دل ک شد ور ب در ر و ی د وره تصد د ی شرکت و اثرات آن بر روی شرکت تحقیقی صورت نگرفتهاست. در ادامه بده مدرور برخدی از تحقیقهای انجام شده مرتبط با اين موضوع در خارج از کشور در سالهای اخیر بیان می شود. ال مک لیلند و همپژوهان )8168( به بررسی افق حرفهای و دوره تصدی مدير عامل بر روی عملکرد آينده شرکت پرداختند.آنها معتقد بودند که مدير عامل با افق حرفدهای کوتداهمددت )اين متغیر با استفاده از سن آنها اندازهگیری شده است.( استراتژی ريسکگريدزی را اسدتفاده خواهدکرد که اين به طور متوسط باعث تاثیر منفی بر روی عملکرد آينده شدرکت مدیشدود. عالوه بر اين آنها اعتقاد داشتندکه سطح مالکیت باالی مدير عامل به دلیل قددرت همدراه آن اين رابطه را تشديد میکند. افزايش دوره تصدی مديريت با استفاده از اين پارادايم به عملکرد آينده شرکت به خصوص در صنايع پويا آسیب وارد میکندد. بده هدر حدال ممکدن اسدت ايدن پارادايم در شرکتهای ايستا باعث تاثیر منفی بر روی عملکدرد نشدود. بدا اسدتفاده از نموندهای مشتمل بر 111 شرکت از شرکتهای مستقر در اياالت متحدده آمريکدا آنهدا از مفروضدات خود دفاع کردند. آنتیا و همپژوهان )8161( به بررسی اين موضوع پرداختند که افدق تصدمیمگیدری کوتداهتدر مديرعامل با بیشتر شدن هزينههای نمايندگی کداهش ارزش شدرکت و سدطح بداالتر ريسدک اطالعاتی در ارتباط میباشد. اين نتايج بدا ايدن ديددگاه مطابقدت دارد کده افدق تصدمیمگیدری کوتاهمدت مديرعامل باعث میشود سرمايهگدذاریهدايی در ارجحیدت قدرارگیدرد کده دارای

81 2991 9 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره پاییز بازده سريعتر می باشد. و از سرمايهگذاریهايی که باعث ايجاد ارزشهای بلندمددت مدیشدود چشمپوشی خواهد شد. ژنگ )8161( به مطالعه بر روی اثر دوره تصدی بر روی ساختار پاداش مدير عامل پرداخت. بهنظر وی رابطه بین پاداش و دوره تصدی مدير عامل میتواند بستر خوبی برای آزمدون مدوارد مخ تلفی با ش د ازجمل ه ا ثر ق د درت م د ديري تی ا ث در در نظ در گ درف ت ن پ ور ت ف د و ی ا ث در آم د وزش و ا ثدر نگرانی حرفه ایگری. او به اين نتیجه رسید برای مديران خارج از هیئت مديره در اوايل دوره تصديشان پاداش مبتنی بر درصد حقوق صاحبان سهام افزايش میيابد و برای مدديران داخلدی در اواخر دوره تصدیشان کاهش پیدا میکند. همچنین قبل از بازنشستگی مدديران خدارج از هیئت مديره نسبت به مديران داخلی درصد رشد بیشتر و سريعتری برای پاداش مبتنی بر حقوق صاحبان سهام دارند. وانگ و ديگران )8161( با استفاده از گردش مالی مدير عامل از سال 6333 تدا سدال 8111 به اين ن ت یج ه رس ی د ن د ک ه م دير ان عامل پس از ق دا ن ون س دار ب نز آک س دلی بد ه صد ورت قا ب دل تد وج هی ريسک گريز شدهاند. آنها شواهدی فراهم کردند که صورت های مالی تجديد ارائه شدده بدر روی دوره تصدی مدير عامل و گردش مالی مدير عامل تاثیر دارد. که اين مدیتواندد ناشدی از تشديد فعالیتهای نظارتی در قانون ساربنز آکسلی باشد. در برخی موارد به نظر میرسدد ايدن قا ن ون باع ث تضع یف نظارت ه ی ئ د ت م د ديره ب در ر و ی د وره تص د د ی م د دير عام دل و ا ث در عملکدرد شرکت بر روی ريسک گريزی میشود. اگرچه قانون ساربنز آکسلی به ريسکگريزی مديران عامل کمک کرد اما تاثیر کمی بر روی صحت و شفافیت گزارشگری مالی داشته است. بروکمن و دی تیستل )8113( مبادرت به آزمون ريسک پايان کار مدير عامل عوامدل مدوثر بر آن و اثر آن بر روی ارزش شرکت کردند. آنها با استفاده از تحلیل بقا به اين نتیجه رسیدند که برای حدود 63 سال ريسک پايان کار افزايش میيابد. 58 درصدد از مدديران عامدل دارای دوره تصدی کمتر از 63 سال میباشند. همچنین آنها به اين نکته پدیبردندد کده دوره تصددی مديريت با کارايی و پاداش افزايش میيابد و نظارت هیئت مديره باعث کداهش دوره تصددی مديريت میشود و تغییر در ريسک پايدان کدار مددير عامدل اثدر قابدل تدوجهی بدر روی ارزش شرکت ندارد.

اثر دوره تصدی مدیریت بر ارزش شرکت هزینه... 81 فرضیه های تحقیق بددر اسدداس تحقیقددات پیشددین صددورت گرفتدده )جنسددن 8114( اگددر مددديران دوره تصدددی کوتاهمدتی را برای خود پدیشبیندی نمايندد دارای اهدداف کوتداهمددتی خواهندد بدود. در ايدن صورت مديران با استفاده از اقالم تعهدی اقدام به اتخاذ تصمیمهايی مینمايند کده هزيندههدای نمايندگی شرکت را افزايش میدهد. از جمله اين تصدمیمات مدیتدوان بده شدناخت زودتدر از هنگام درآمدها و سودها که به عنوان منبعی برای افزايش هزينه نمايندگی میباشد اشاره کدرد. از اين رو فرضیه اول به صورت زير مطرح میشود: فرضیه اول: دوره تصدی مدير عامل با میزان هزينههای نمايندگی شرکت رابطه عکس دارد. بیان آماری فرضیه اول به صورت زير است: Agency Costs = α 0+ α 1 f (DH) که: :Agency Costs هزينههای نمايندگی شرکت :DH دوره تصدی مدير عامل بر اساس استدالل فرانسیس و همپژوهان )8111( ريسک اطالعاتی در کیفیت اقالم تعهددی نمايان میشود بنابراين انتظار میرود دوره تصدی مدديريت و ريسدک اطالعداتی رابطده منفدی داشتهباشد. اين موضوع بر اساس شواهد فراهم شده توسط ايزلدی و اوهدارا )8114( و اوهدارا )8113( از اهمیت زيادی برخوردار است زيرا اگر اطالعاتی که توسط سرمايهگدذاران در قیمدتگدذاری سهام مورد استفاده قرار میگیرد دارای کیفیت پايین باشدد قیمدت مدورد اسدتفاده بدا ريسدک همراه خواهد بود. از سوی ديگر نتايج تحقیقات پیشین نشان میدهد که: به دنبال تغییر مدير عامل سود کمتری گزارش میشود )ولز 8118(. به دنبال جانشینی مدير عامل مديريت سود صورت میگیرد )پورشايو 6333(.

89 2991 9 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره پاییز گردش مالی مديريت با مديريت سود رابطه مثبت دارد )ديويدسون و ديگران 8119(. بنابراين مشخص است که گردش مالی مدير عامل نشاندهنده افق تصمیمگیری کوتاه مدت مديرعامل است. همچنین بر اساس تحقیقات تجربدی گذشدته )فرانسدیس 8114( اقدالم تعهددی ضعیف باعث افزايش هزينههای بدهی و سرمايه میشدود و در نتیجده منجدر بده کداهش ارزش شرکت میگردد. بنابراين فرضیه دوم به شرح زير میباشد: فرضیه دوم :دوره تصدی مديرعامل با ريسک اطالعاتی رابطه عکس دارد. بیان آماری فرضیه دوم به صورت زير است: Information Risk= α 0+ α 1 f (DH) که: :Information Risk ريسک اطالعاتی شرکت :DH دوره تصدی مديرعامل نتايج تحقیقات گذشته نشان می دهد که اگر مديران داری دوره تصدی کوتاه مددت باشدند تصمیماتی اتخاذ میکنند که در جهت افزايش منافع خود و کاهش هزينههای شرکت باشدد و ديگر در پروژههای بلندمدتی که دارای ارزش فعلی مثبت هستند سرمايهگذاری نخواهند کدرد )جنسن )8114. همچنین اگر مدير دوره تصدی بلندمدت برای خود در شرکت انتظدار داشدته باشدد فرصدت پیددا خواهدد کد رد بدر ر و ی م ن داف ع س د هام د ار ا ن تمرک دز ک ن د د و ا گ د ر ق در ار ب در اي د ن اس د ت مز ايد ا ی سرمايهگذاری از طريق استراتژیهای بلندمدت نصیب سدهامداران شدود بهتدر اسدت مددير نیدز دارای دوره تصدی بلندمدت باشد. در مقابل مديری که دارای دوره تصدی کوتاهمددت باشدد بر اساس آينده نگر ی عمل نخ و ا هد د ک درد و ب ی شد تر ب در ر و ی اف دز ايش ث در وت و ق یمد ت سد ها م در کوتاهمدت تاکید خواهد کرد )جنسن 8114( از اينرو فرضیه سوم ما به صورت زير مطرح شده است: فرضیه سوم :دوره تصدی مدير عامل با ارزش شرکت رابطه مستقیم دارد. بیان آماری فرضیه سوم به صورت زير است:

اثر دوره تصدی مدیریت بر ارزش شرکت هزینه... 85 Firm Value= α 0+ α 1 f (DH) که: :Firm Value ارزش شرکت :DH دوره تصدی مديرعامل نتايج تحقیقات گذشته نشان می دهد که اگر مديران داری دوره تصدی کوتاه مددت باشدند تصمیماتی اتخاذ میکنند که در جهت افزايش منافع خود و کاهش هزينههای شرکت باشدد و ديگر در پروژههای بلندمدتی که دارای ارزش فعلی مثبت هستند سرمايهگذاری نخواهند کدرد )جنسن )8114. همچنین اگر مدير دوره تصدی بلندمدت برای خود در شرکت انتظدار داشدته باشدد فرصدت پیددا خواهدد کد رد بدر ر و ی م ن داف ع س د هام د ار ا ن تمرک دز ک ن د د و ا گ د ر ق در ار ب در اي د ن اس د ت مز ايد ا ی سرمايهگذاری از طريق استراتژیهای بلندمدت نصیب سدهامداران شدود بهتدر اسدت مددير نیدز دارای دوره تصدی بلندمدت باشد. در مقابل مديری که دارای دوره تصدی کوتاهمددت باشدد بر اساس آينده نگر ی عمل نخ و ا هد د ک درد و ب ی شد تر ب در ر و ی اف دز ايش ث در وت و ق یمد ت سد ها م در کوتاهمدت تاکید خواهد کرد )جنسن 8114( از اينرو فرضیه سوم ما به صورت زير مطرح شده است: فرضیه سوم :دوره تصدی مدير عامل با ارزش شرکت رابطه مستقیم دارد. بیان آماری فرضیه سوم به صورت زير است: Firm Value= α 0+ α 1 f (DH) که: :Firm Value ارزش شرکت :DH دوره تصدی مديرعامل روش تحقیق اين پژوهش از نوع تحقیقات همبستگی میباشد. در تحقیقهای از نوع همبستگی رابطه میان متغیرها بر اساس هدف تحلیل میگردد. اين تحقیق بر حسب هدف از ندوع تحلیدل رگرسدیون

83 2991 9 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره پاییز میباشد. در تحلیل رگرسیون هدف پیشبینی تغییرات يک يا چند متغیدر وابسدته بدا توجده بده تغییرات متغیرهای مستقل است )سرمد و ديگران 6391(. برای کاهش مشکل رابطه درونی بین متغیرها در رگرسیون چند عامله از مدل حداقل مربعات 8 مرحله برای آزمون فرضیههای ايدن تحقیق استفاده شده است. جامعه و نمونه آماری جامعه آماری اين تحقیق شامل کلیه شرکتهای پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهدران میباشد که طی دوره مورد بررسی گزارش خود را به بازار منتشر کردهاند. بندابراين در تحقیدق حاضر نمونه آماری متشکل از شرکتهايی است که دارای شرايط زير باشد: تا پايان اسفند ماه سال 6393 در بورس اوراق بهادار تهران پذيرفته شده باشد و تا پايان سال مالی 6353 از بورس خارج نشده باشند. برای وجود يکنواختی میان شرکتهای مورد آزمون سال مالی آنها منتهی به پايان اسفند ماه باشد. شرکتها نبايد سال مالی خود را طی دورههای مورد نظر تغییر داده باشند. به دلیدل اينکده بدرای محاسدبه Q تدوبین ارزش بدازار سدهام مدورد نیداز اسدت مدیبايسدت شرکتهای مورد نظر طی دوره تحقیق فعالیت مستمر داشته و سهام آنها مورد معامله قدرار گرفته باشد. اطالعات مالی و مديريتی مورد نیاز برای انجام اين تحقیق )به خصوص يادداشتهای همدراه صورتهای مالی( را در دوره زمانی 6351 لغايت 6353 به طور کامل ارائه کرده باشند. برخی شرکتهای پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار شدامل باندکهدا و موسسدات مدالی )شرکتهای سرمايهگذاری و واسطهگری مالی و شرکتهای هلدينگ و لیزينگها( جزء جامعه آماری قرار نمیگیرند داليل زير را میتوان برای حذف اين شرکتها بیاننمود:.6.8.3.4.1.1 الف( نسبتهای اهرمی باالی شرکتهای غیر مدالی نشدانگر ريسدک مدالی ايدن شدرکتهدا است در حالی که برای شرکتهای مالی اين مساله کامال عادی است. لدذا اگدر شدرکتهدای

اثر دوره تصدی مدیریت بر ارزش شرکت هزینه... 31 مالی در اين تحلیل مورد بررسی قرار گیرند منجر به استنتاجهای اشتباه در مورد معنیدار بدودن برخی متغیرها خواهد شد. ب( روشهای حسابداری مورد استفاده در شرکتهای مالی با روشهدای مدورد اسدتفاده در شرکتهای غیر مالی متفاوت است. بنابراين تفسیرها و توجیههدای بده کدار گرفتده شدده بدرای عوامل پايهای اين دو گروه کامال متفاوتند. با توجه به شرايطی که در باال اشاره شد تعداد 31 شرکت طی سالهدای 6351 لغايدت 6353 به عنوان نمونه انتخاب گرديده است. نحوه گردآوری دادهها در اين تحقیق دادههای مورد نیاز از نرم افزارهای تدبیرپدرداز و رهآوردندوين صدورتهدای مالی شرکتها و اسناد کداوی )بررسدی يادداشدتهدای توضدیحی همدراه صدورتهدای مدالی( استخراج شده است. همچنین صدورتهدای مدالی و يادداشدتهدای همدراه از سدايت مدديريت پژوهش توسعه و مطالعات اسالمی دريافت شده است. به منظور اطمیندان از صدحت دادههدای استخراج شده از نرم افزارهای تدبیرپرداز و رهآوردنوين به طور نمونه دادهها بدا صدورتهدای مالی شرکتها مطابقت داده شده است. در اين تحقیق برای مرتب کردن دادهها از نرم افزار اکسل اسدتفاده شدده اسدت. همچندین بدا توجه به توابع موجود در اين نرمافزار برخی از اين متغیرها به دست آمده است. عالوه بدر ايدن برای تجزيه و تحلیل دادهها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نحوه محاسبه متغیرهای تحقیق الف( دوره تصدی مديريت برای هر سال برابر است با تعداد سدال ه دايی ک د ه از زم دا ن تص د د ی آ ن ب د ه ع ن د و ا ن م د دير عامدل میگذرد )برای سال اول عدد 6 سال دوم عدد 8 سال سوم عدد 3 و...( ب( ارزش شرکت در اين تحقیق برای اندازهگیری ارزش شرکت از مدل Q توبین استفاده مدیشدود. Q تدوبین يکی از ابزارهای اندازهگیری عملکرد شدرکتهدا مدیباشدد کده از طريدق تقسدیم ارزش بدازار

36 2991 9 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره پاییز شرکت به ارزش دفتری و يا ارزش جايگزينی دارايیهای شدرکت بدهدسدت مدیآيدد. در طدی سالهای اخیر درصد بااليی از مقاالت برای محاسبه ارزش شدرکت از مددل Q تدوبین اسدتفاده کردهاند که اين موضوع نشاندهنده قدرت تبیین بیشتر اين مدل به ساير روشهدا مدیباشدد. در تف سد یر ايدن شد اخص ا گ در اي د ن ن س د ب ت در ي د ک ش درک ت بزر گ ت د ر از ي دک با ش د د معم د وال ن شد ا ن ه ارزشمندی فرصتهای سدرمايهگدذاری و رشدد شدرکت اسدت و سدرمايهگدذاران بدا انگیدزه و اطمینان بیشتری میتوانند اقدام به سرمايهگذاری کنند. اين در حالی است کده نسدبت کمتدر از يک برای شاخص Q توبین بیانگر توقف سرمايهگذاری است. نحوه محاسبه اين شاخص به صورت زير است: Q= پ( هزينههای نمايندگی برای محاسبه هزينههدای نماينددگی روشهدای متفداوتی وجدود دارد لدیکن در ايدن تحقیدق هزينههای نمايندگی به عنوان تابعی از تعامل بین جريان نقد آزاد و فرصتهای رشدد شدرکت در نظر گرفته شده است. اين روش نسبت به ديگر روشها دارای کاستیهای کمتری میباشد. از جمله محققانی که از اين روش برای اندازهگیری هزينه های نمايندگی استفاده کدرده اسدت می توان به دوکاس کیم و پانتزالیس مک نايت و وير و دوکداس مدک نايدت و پدانتزالیس و هنری و نوروش و همپژوهان )6355( اشاره نمود. هزينههای نمايندگی به صورت زير محاسبه می شود: AGENCY COST = GROWTH :FCF برابر است با سود عملیاتی منهای مالیات بعالوه استهال منهدای مخدارج سدرمايهای منهای تغییر در سرمايه در گردش.

اثر دوره تصدی مدیریت بر ارزش شرکت هزینه... 38 :GROWTH يک شاخص متغیر است که اگر Q توبین شدرکت کمتدر از 6 باشدد ارزشدی برابر 6 میگیرد )نشاندهنده مديريت ضعیف شرکت و يا يک شرکت با فرصت رشد ضعیف( و برای مقادير ديگر ارزشی برابر صفر می گیرد. ت( ريسک اطالعات = در اين تحقیق جهت اندازهگیری ريسک اطالعاتی )کیفیت اقالم تعهدی( از مدل فرانسدیس و همپژوهان )8111( استفاده خواهد شد زيرا اين مدل اثر نوع صنعت را بر روی شرکت کنترل میکند و نسبت به ساير مدل ها جديدتر میباشد و به صورت زير محاسبه میشود: εi;t+k1 +k0 در اين تحقیق از انحرافمعیار باقیماندههای رابطه باال به عنوان نماگری بدرای کیفیدت اقدالم تعهدی استفاده شده است )آنتیا و ديگران 8161(. از آنجا که εi;t نشاندهنده خطدای بدرآورد اقالم تعهدی نسبت به جريانهای نقدی میباشد مقادير بزرگتر )کوچکتر( نشان دهنده کیفیت ضعیفتر )بهتر( افالم تعهدی میباشد. =TCAi,t برابر است با کل اقالم تعهدی شرکت i در سدال t کده بده صدورت زيدر محاسدبه میشود: TCAi,t= (ΔCAi,t-ΔCLi,t-ΔCASHi,t+ΔSTDEBTi,t-DEPNi,t) =ΔCAi,t =ΔCLi,t =ΔCASHi,t تغیر در دارايیهای جاری در شرکت i بین سال t و سال 1-t تغیر در بدهیهای جاری در شرکت i بین سال t و سال 1-t تغیر در وجوه نقد در شرکت i بین سال t و سال 1-t =ΔSTDEBTi,t تغییر در حصه جاری بدهیهای بلندمدت در شرکت i بین سال =DEPNi,t هزينههای استهال و تهی شدن t-1 در سال t t و سدال

33 2991 9 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره پاییز متغیر شاخص تعداد میانگین انحراف معیار حداقل حداکثر مديران نگاره) 6 (:آمار توصیفی مربوط به متغیرهای تحقیق Q توبین معیار ريسک اطالعاتی هزينه های نمايندگی کل دارايی ها 331 6591163/31 1943319/153 81144 91116161 331 1/1994 1/15113 1/11 1/48 331-1/8163 1/31611-8/61 3/19 331 6/1554 6/83395-1/16 3/13 331 8/5111 8/66161 6/11 61/11 t در سال i جريان وجه نقد حاصل از عملیات شرکت =CFOi,t = ΔSALESi,t تغییر در درآمد ناشی از فروش در شرکت i بین سال t و 1-t. =TAi,t برابر است با میانگین کل دارايیها که برای کنترل اندازه شرکت تمامی متغیرهدا بدا استفاده از اين متغیر استاندارد شدهاند. ث( متغیر کنترل به دلیل اينکه بزرگ بدودن شدرکت مدیتواندد فرصدتهدای رشدد و موقعیدتهدای مناسدب سرمايهگذاری بیشتری برای مديران خود فراهم کند و اين شدرايط مدیتواندد نتدايج حاصدل از تحق ی ق ر ا تح ت تا ث یر قر ار د ه د ب ه هم ی ن د ل یل در اي د ن تح ق ی د ق ا ن د د ازه ش درک ت ب د ه ع ن د و ان م تغ یدر کنترل در نظر گرفته شده است اندازه شرکت که از طريق لگداريتم کدل دارايدیهدای شدرکت محاسبه میشود و به عنوان متغیر مستقل اثر آن کنترل شده است )آنتیا و همپژوهان 8161(. يافتههای تحقیق آمار توصیفی: آمار توصیفی تحقیق در نگاره )6( ارائه گرديده است.در اين نگداره تعدداد میانگین انحراف معیار حداقل و حداکثر ارائه گرديده است. نتايج حاصل از آزمون فرضیه اول نتايج حاصل از آزمون فرضیه اول در نگاره )8( ارائه شده است.

اثر دوره تصدی مدیریت بر ارزش شرکت هزینه... 34 همانطور که مشاهده میشود مقدار محاسدبه شدده بدرای آمدارهی F طبدق نگدارهی مدذکور 1/319 میباشد و با توجه به احتمال آمارهی F که کوچک تدر از %1 اسدت بندابراين مدیتدوان نتیجه گرفت که میباشد. در سطح معنیداری %1 رد میشود پدس کدل مددل رگرسدیون معندیدار عالوه بر اين بر اساس نگدارهی )8( مقددار آمدارهی دوربدین واتسدون برابدر 6/163 اسدت. بنابراين میتوان نتیجه گرفت که میان جمالت اختالل خودهمبستگی وجدود نددارد و بده دلیدل اينکه اين آماره در بازه 6/1 تا 8/1 قرار دارد يافتههای تحقیق با مدل کالسیک سازگار است. بر اساس نگارهی )8( مالحظه میشود که سطح معناداری آزمون کمتر از %1 است و به اين نگاره )8( : نتايج بررسی فرضیه اول متغیر توضیحی ضريب معناداری نتیجه آمارهی t عرض از مبدا معنی دار 1/11 61/461 1/113 دوره تصدی مديرعامل بی معنی 1/151 6/965 1/118 ترتیب فرض صفر تايید میشود و فرض اول تحقیق رد میشود. بنابراين مديريت رابطهی معنیداری با هزينههای نمايندگی ندارد. دوره تصدی همچنین ضريب تعیین تعديل شدهی مدل 1/163 است که اين امر بیانگر اين است که تقريبا %6/3 تغییرات متغیر وابسته توسط متغیر مستقل توضیح داده میشود. نتايج حاصل از آزمون فرضیه دوم دوربین واتسون= 6/163 ضريب تعیین تعديل شده= 6/3 درصد آمارهF = 1/319 سطح معنا داری F= 1/116 نتايج حاصل از آزمون فرضیه دوم در نگاره )3( ارائه شده است. همان طور که مشاهده میشود مقدار محاسبه شدده بدرای آمدارهی F طبدق نگدارهی مدذکور 8/133 میباشد و با توجه به احتمال آمارهی F که کوچک تدر از %1 اسدت بندابراين مدیتدوان نتیجه گرفت که میباشد. در سطح معنیداری %1 رد میشود پدس کدل مددل رگرسدیون معندیدار

31 2991 9 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره پاییز عالوه بر اين بر اساس نگارهی )3( مقدار آمارهی دوربدین واتسدون برابدر 6/353 اسدت. بده دلیل اينکه اين آماره در بازه 6/1 تا 8/1 قدرار دارد مدیتدوان نتیجده گرفدت کده میدان جمدالت اختالل خودهمبستگی وجود ندارد و يافتههای تحقیق با مدل کالسیک سازگار است. نگاره )3( : نتايج بررسی فرضیه دوم متغیر توضیحی ضريب معناداری نتیجه آمارهی t عرض از مبدا بی معنی 1/815 6/619 1/166 دوره تصدی مديرعامل معنی دار 1/181-8/816-1/111 دوربین واتسون= 6/353 ضريب تعیین تعديل شده= 1/13 آمارهF = 8/133 سطح معنا داری F= 1/115 بدر اسداس نگدارهی )3( مالحظده مدی شدود کده دوره تصددی مدديريت رابطدهی منفدی و معنیداری با ريسک اطالعاتی دارد بنابراين فرضیه دوم تايید میشود. همچنین ضدريب تعیدین تعديل شدهی مدل 1/113 است که اين امر بیانگر ايدن اسدت کده تقريبدا %1/3 تغییدرات متغیدر وابسته توسط متغیر مستقل توضیح داده میشود. نتايج حاصل از آزمون فرضیه سوم متغیر توضیحی عرض از مبدا ضريب نگاره )4( : نتايج بررسی فرضیه سوم سطح معناداری نتیجه 1/11 معنی دار 1/11 دوره تصدی مديرعامل آمارهی t 65/333 6/311-1/153 دوربین واتسون= 6/516 ضريب تعیین تعديل شده= 8/3 درصد آمارهF = 68/111 سطح معنا داری F= 1/111 معنی دار -4/814 نتايج حاصل از آزمون فرضیه سوم در نگاره )4( ارائه شده است. همان طور که مشاهده میشود مقدار محاسبه شده بدرای آمدارهی F طبدق نگدارهی مدذکور 68/111 میباشد و با توجه به احتمال آمارهی F که کوچک تر از %1 اسدت بندابراين مدیتدوان

اثر دوره تصدی مدیریت بر ارزش شرکت هزینه... 31 نتیجه گرفت که میباشد. در سطح معنیداری %1 رد میشود پدس کدل مددل رگرسدیون معندیدار عالوه بر اين بر اساس نگدارهی )4( مقددار آمدارهی دوربدین واتسدون برابدر 6/516 اسدت. بنابراين به دلیل اينکه اين آماره در بازه 6/1 تا 8/1 قرار دارد میتوان نتیجده گرفدت کده میدان جمالت اختالل خود همبستگی وجود ندارد و يافتههای تحقیق با مدل کالسیک سازگار است. بدر اسداس نگدارهی )4( مالحظده مدی شدود کده دوره تصددی مدديريت رابطدهی منفدی و معنیداری با ارزش شرکت دارد و به اين ترتیب عکس فرضیه سوم اثبات شد. همچنین ضريب تعیین تعديل شدهی مدل 1/183 است که اين امر بیانگر ايدن اسدت کده تقريبدا %8/3 تغییدرات متغیر وابسته توسط متغیر مستقل توضیح داده میشود. نتايج حاصل از آزمون فرضیه ها و مقايسه با تحقیق مشابه خارجی فرضیه فرضیه اول فرضیه دوم فرضیه سوم نگاره )1( : مقايسه نتايج تحقیق حاضر و تحقیق مراد آنتیا و ديگران )8161( نتیجه تحقیق مراد آنتیا و ديگران )8161( تايید شد تايید شد تايید شد نتیجه تحقیق حاضر رد شد تايید شد عکس آن ثابت شد نتیجهگیری و پیشنهادها در نوشتار افق مديريتی آمده است که مديران به چشم پوشی سرمايهگذاری های بلنددمددت که بیشتر از دوره تصدی مورد انتظدار آنهدا مدی باشدد تمايدل دارندد. همدانطور کده بیدان شدد تحقیقات خارجی به اين نتیجه رسیده است که بدا کداهش دوره مدديريت از 5 سدال بده 4 سدال فشار بر مديران به صورت قابل توجهی برای دستیابی به نتايج سريع افزايش يافته است همچنین نتايج حاصل از تحقیق حاضر نشان میدهد دوره تصدی مديرعامل در 61 سال اخیدر در ايدران نیز کمتر از 3 سال میباشد. يکی از تضادهای اساسی میان مديران و سهامداران ايدن اسدت کده افق تصمیمگیری مديران کوتاهتر از افق سرمايهگذاری سهامداران است. ادعای مديران نسدبت به شرکت محدود به دوره تصدی آنها میباشد در حالی که عمر شرکت بسیار بیشتر است. به اين دلیل که افق تصمیمگیری مدديران محددود بده دوره تصددی آنهدا در شدرکت مدیباشدد

39 2991 9 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره پاییز رويکرد مديرانی که زمان جايگزينی آنها نزديک است نزديک بین میشود. به عبدارتديگدر آنها تمايل ندارند مبلغ زيادی برای دوران بعدد از تصددی آنهدا در شدرکت سدرمايهگدذاری نمايند. بر اساس شواهد بهدست آمده از اين تحقیق مشخص گرديدد در شدرکتهدای پذيرفتده شده در بورس اوراق بهادار تهران میان دوره تصدی مديرعامل و هزينههای نمايندگی شرکت رابطه معندیداری وجدود نددارد. ايدن موضدوع مدیتواندد ناشدی از نحدوه پرداخدت هزيندههدای نمايندگی به عبارت ديگر جبران خدمات مديران عامدل باشدد. هزيندههدای نماينددگی در ايدن تحقیق با استفاده از جريان نقد آزاد و فرصتهای رشد و سرمايهگذاری محاسبه شده است امدا ممکن است در عمل در کشور ما هزينه جبران خدمات مدديران صدرفنظدر از عملکدرد مددير پرداخت گردد. بهعبارتی ديگر استفاده و يا عدم استفاده از جريان نقد آزاد و فرصتهای رشد تاثیری بر روی هزينههای نمايندگی شرکت ندارد. نتايج حاصل از آزمون فرضیه دوم حاکی از تايید اين فرضیه مدیباشدد. بده ايدن ص د ورت ک د ه ب دا اف دز اي ش د وره تص د د ی م د ديرعامل ري سدک اطالعاتی شرکت کاهش میيابد. بهعبارت ديگر هرچقدر دوره تصدی مددير بیشدتر شدود وی کمتر از اقالم تعهدی برای تغییر سود شرکت استفاده میکند. به اين ترتیب صورتهدای مدالی که توسط شرکت ارائه میشود قابلیت اتکا بیشتری دارد. بر اساس نتايج اين فرضیه و بدا توجده به اهمیت بازار سرمايه و نقش آن به عنوان يکی از ابزارهای تامین مالی و همچنین نقش آن در تخصدیص بهینده مندابع کشدور مدیتدوان از طريدق افدزايش دوره تصددی مدديران عامدل در شرکت های پذيرفته شده در بازار سدرمايه ريسدک اطالعداتی را کداهش داد و بده ايدن ترتیدب سرمايهگذاران با آسودگی بیشتری اقدام به سرمايه گذاری مینمايند. نتیجه ديگدر ايدن تحقیدق آن است که با افزايش دوره تصدی مديرعامل ارزش شرکت کاهش میيابد. فرضدیه سدوم بده اين ص ورت ب یان ش ده ب ود ک ه ب دا اف دز اي ش د وره تص د د ی م د ديرعامل ارزش ش درک ت ن ی دز افدز ايش میيابد زيرا از طريق افزايش دوره تصدی مديرعامل مدیتدوان مندافع مدديران و سدهامداران را همسو نموده و مديران فقدط بدر روی سدرمايهگدذاریهدای کوتداه مددت متمرکدز نشدوند و بدا سرمايهگذاری در پروژههای بلندمدت ارزش شرکت را افزايش دهندد. يکدی از داليدل اثبدات عکس فرضیه سوم تحقیق میتواند ناشدی از ايدن موضدوع باشدد کده مدديران بدا دوره تصددی طوالنیتر به حفظ شرايط شرکت خود تمايل بیشتری دارند. همچنین ممکن است موفقیتهای مديرعامل در اجرای برنامههای خويش در ابتدای کار وی را به تغییدر در محدیط خدود مقداوم کند به اين صورت که وی از الگوی ثابتی در مديريت خود استفاده کندد عدالوه بدر ايدن دوره

اثر دوره تصدی مدیریت بر ارزش شرکت هزینه... 35 تصدی طوالنی ممکن است باعث ريسکگريزی مديرعامل شود. يکدی ديگدر از داليلدی کده میتوان برای ثابت شدن عکس فرضیه سوم به آن اشاره کرد اين است که ممکن است بقا و يا تغییر مديران در گرو عملکرد آنهدا نباشدد چده بسدا مدديرانی کده دارای عملکدرد ضدعیف در شرکت هستند بنا بر شرايط حداکم بدر شدرکت دوره تصددی بلنددمددتی در شدرکت داشدته و مديران با عملکرد خوب خیلی زود از سمت خود کنار گذاشته شوند. بر همین اساس پیشدنهاد میشود مالکان برای انتخاب مديران خود حساسیت بیشدتری نشداندهندد. همچندین شناسدايی و ارزيابی عوامل موثر بر دوره تصدی مديريت در شدرکتهدای پذيرفتده شدده در بدورس اوراق بهادار تهران و بررسی و شناسايی عوامل موثر در تاثیر منفی افزايش دوره تصدی مدير عامل بر ارزش شرکت میتواند موضوع تحقیقات آتی در مورد دوره تصدی مديرعامل باشد. منابع سرمد زهره. بازرگان عباس. حجازی الهه. )6391( موسسه انتشارات آگاه.. روش های تحقیق در علوم رفتاری. نوروش ايرج. کرمی غالمرضا. وافی ثانی. جالل )6355(. بررسی رابطه ساز و کارهای نظام راهبری شرکت و هزينه های نمايندگی شرکت های پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات حسابداری ش 6 صص 84-4. Davidson, W.N. Xie, B. Xu, W. Ning, Y. (2007). The influences of executive age, career horizon and incentives on pre-turnover earnings management. Journal of Management Science 11, 45 60. Easley, D. O'Hara, M. (2004). Information and the cost of capital. Journal of Finance 59, 1553 1583. Francis, J. LaFond, R. Olsson, P. Schipper, K., (2004). Cost of equity and earnings attributes. Accounting Review 79, 967 1010. Hambrick, D.C. Geletkanycz, M.A. Fredrickson, J.W. (1993). Top executive commitment to the status quo: some tests of its determinants. Strategic Management Journal 14, 401 418. Hongxia Wang, Wallace N. Davidson, Xiaoxin Wang. (2010) The Sarbanes-Oxley Act and CEO tenure, turnover, and risk aversion The Quarterly Review of Economics and Finance 50, 367 376. Jeff Brookman, Paul D. Thistle (2009). CEO tenure, the risk of termination and firm value. Journal of Corporate Finance 15, 331 344.

33 2991 9 پژوهشهای تجربی حسابداری سال سوم شماره پاییز Jensen, M.C. (2004). The agency costs of overvalued equity and the current state of corporate finance. European Financial Management Journal 10, 549 565. Jensen, M.C. Smith, C.W. (1985). Stockholder, manager, and creditor interests: applications of agency theory. In: Altman, E.I., Subrahmanyam, M.G. (Eds.), Recent advances in corporate finance. Irwin, Homewood, IL. Jensen, M. Meckling, W. (1979) Theory of the firm: Managerial behavior, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3, 305-360. Le Breton-Miller, I. Miller, D. (2006). Why do some family businesses out-compete? Governance, long-term orientations, and sustainable capability. Entrepreneurship Theory and Practice 30, 731 746. McClelland PL. Liang X. Barker III VL (2010). CEO commitment to the status quo: replication and extension using content analysis. Journal of Management;36,125-177. Murad Antia. Christos Pantzalis. Jung Chul Park b. (2010) CEO decision horizon and firm performance: An empirical investigation. Journal of Corporate Finance 1-14. Ocasio, W. (1994). Political dynamics and the circulation of power: CEO succession in U.S. industrial corporations, 1960 1980. Administrative Science Quarterly, 39, 285 312. O'Hara, M. (2003). Presidential address: liquidity and the price discovery. Journal of Finance, 58, 1334 1335. Patrick L. McClelland. Vincent L. Barker III, Won-Yong Oh (2012). CEO career horizon and tenure: Future performance implications under different contingencies. Journal of Business Research, 07351; No of Pages 7. Pourciau, S. (1993). Earnings management and non-routine executive changes. Journal of Accounting and Economics, 16, 317 336. Wells, P. (2002). Earnings management surrounding CEO changes. Accounting and Finance, 42, 169 193. Yudan Zheng, (2010),"The effect of CEO tenure on CEO compensation: Evidence from inside CEOs vs outside CEOs", Managerial Finance36, 832 859.